Кеңес үкіметі заманында, ағайын туыс ауыл-жұрттың арасында, халықтың қалауымен молда, имам болып, дінін берік ұстаған қажы ақсақал Кабулов Таймырза Нығметтоллаұлы 1927 жылы 5 мамырда Павлодар облысы Железин ауданы Қабыл ауылында дүниеге келген, руы Уақ - Ыбырай.
Нығметолланың ұлы атасы Қатпа діндар, беделді, дәулетті, ел билеген, халыққа жайлы адам болған. Патша заманда болжам бойынша 1906-1907 жылдары Мекке-Мәдинаға ислам дінінің бес парызының бірі қажылығын өтеуге барып, Меккеде қайтыс болған.
Таймырзаның – атасы Қабыл өте абыройлы діндар-бай адам болған. Қабылдан 3-бала: Нұғман, Нығметолла және Қожахмет.
Коммунист-дінсіздер билеген заманда, қазақ елінде нәубәт болып, дәулетті мол бай адамдарды имандылық жолында жүрген, діндар адамдарды қудалап, мал-мүлкін тәркілеп өздерін елінен жерінен қашуға мәжбүр еткен. Сол кезенге душар болған Қабыл әулеті қуғын-сүргін көріп жерінен бастарын сауғалап Сібірге жаяу жалпылап кеткен.
Таймырзаның өз әкесі Нығметолла совет үкіметі келгенен бастап қудалауға ұшырған, діндәр намаз оқып, ораза ұстайтын адам еді. Халықтың арасында іріткі салады деп 1932 жылдары қазірі Қашыр ауданында болған түрмеге қамауға алынады. Онда көп зорлық-зомбылық көріп, аштықтан аяқтары ісінеп кеткен. Түрме бастығы рақымшылық танытып біреу кепілдікке алса босатамын дейді. Сол жерден бір танысы түрменің бастығына қолхатқа қол қойып Нығметолланы босатып алады.
Содан бір ай жаяу жүріп шөп, масақ теріп жеп есін жиіп ауылына келсе, отбасы әбден тозған аштықтан сүйретіліп, ағайындары қаңғырып Ресей жаққа ауып кеткен екен. Өздері қанша жүргені белгісіз Новосибир облысы, Бараба деген жерден бірақ шыққан. Ол жақта елінен қашқан қазақтар көп болған. Осы уақытта ашаршалық жайлап елдегі Нығметолла балалары бәрі де шетінеп кеткен.
Бұрын кеткен ағасы Нұғман інісі Қожахметке жолығады. Әкесі Нұғматолла қуғын сүргенде қандай ауыр жағдайда жүрсе де бес мезгіл намазын қаза қылмай, оразасын ұстап құлшылығын тастамай жасап жүрген. Сол жақта жүргенде Таймырзаға Құран әліппесін үйреткен әкесінің әпкесі болу керек. Новосибирск облысында бірнеше жыл жүргенен кейін елге қайтуға бел буады. Елде не күтіп тұр ол жағынан беймәлім, қорқыныш сезім арылмайды. Сөйтіп жүріп Омбы облысына келіп, Муренцев районы Сергеевка деген елді мекенге тұрақтайды. Жергілікті басшылар көшіп қонып жүрген қазақтарды көріп, Омбы қаласынан 250 шақырым жерде мал бағуға алады.
Сонда жүріп Таймырза Нығметоллаұлы орыс мектебінде 5-6 класс білім алыпты. Бала кезінен үлкендермен бірге шөп шауып мал жинап, оны бордақылап Омбыға ет комбинатқа тапсырады. Сөйтіп жүріп зеректігінің арқасында есепші, бригадир, бухгалтерлік қызметтер атқарады.
Соғыс басталып жұмыс одан да қарқынды ұлғаяды. Қысы-жазы мал жинап, оны бордақылап ет комбинатына тапсырып отырады. Жөнді-киім кешектері жоқ, тамақ та жетіспейді, жүдеп жадап сол жақта жүре береді.
Ер жетіп қалған Таймырза Құран оқып, намаз оқуға талаптанады. Ізденіс жасап сол ауылда тұрып жатқан бірсыпыра татар халқынын арасынан Құран Кәрім кітабын тауып алады. Құран оқуды білетін татар әйелінен дәріс алып араб тілінде әріптердін қалай дыбысталып оқылатын, белгілерін қолданып Құран оқуды үйреніп діни сауатын ашады. Алғашқыда татар әйелі қорқып, жанына жолатпайды, ақыры ниеті дұрыс екеніне көз жеткесін тәжуит қағидаларына, сүйеніп, Құран оқуды үйретеді.
1946 жылы Таймырзаны қызмет бабымен Бальшеричинский районына бухгалтер етіп жібереді. Әкесі Нығматолла осы олы баласы Таймырзаға Байтоллақызы Нақияға құда түсіп, ризашылығын алғасын некелендіріп, баратын жеріне қосып жібереді. Бұл жерде де жергілікті тұрғындардын діни сауаты бар адамдармен араласып, білімін жетілдіріп жүреді.
Сол ауылда тұрған кезінде үш перзент көреді. Олар қызы Шайза, ұлдары Жүсіп және Уалиахмет.
Анамыз Нақия Байтоллақызы намазхан, Ресей жерінде жүріп намазын оқып оразасын ұстап өткен адам.
Уалиахметтің нағашы атасы Байтолла Шабанбайұлы да қазіргі Павлодар облысы Железин ауданның Абай ауылында молдалық құрып имам болған кісі. Патша заманда Ибрайым хазіреттен 15 жыл дәріс алып үлкен молда болған кісі. Байтолла Шабанбайұлы 1928 жылдары қудалаған уақытта бір түнде Ресей жеріне ауып қашып кеткен.
Таймырза жұмыс бабымен басқа жерге ауысады. Ол жерде Таймырзаның қайын атасы бір ауылда тұрған. Ол кісі өзінің балаларын жиып, немелерін жиып алып үйдің есігін жауып Құран, намаз оқуға үйретеді. Таймырзаның өзі Құранды қатесіз, тәжуидпен жақсы оқитын болып шындалады.
Балалары әлі күнге дейін еске алып ата-әже, әке-шешелерінің үлкендердің намаз оқып, ораза ұстап тарауық, айт намаздарын көріп өстік деп айтып отырады.
Таймырза Нығметтоллаұлы 1967 жылы Ресей жерінен біржола қазақ еліне ата-бабалары туып-өскен өскен Железинка ауданына отбасымен көшіп келіп қоныстанды. «Шоқан Уәлиханов» станция кенішінде элеваторға есепші болып қызметін атқарып, сол мекемеден зейнетке шықты. Қызметін атқырып жүріп, бес мезгіл намазын қаза қылмай, оразасын ұстап құлшылығын орындап жүрді. Кәмелетке толған жасынан оқылмаған қаза болған, намаздарын шотқа салып, неше жылдай өтеу керектігін есептеп, әр намазда қаза намаздарын толықтырып өтеп шығатын-ды.
Таймырза атамыз бәйбешесі екеуі құдай берген 11 баланы дүниеге әкелді. Екі бала сәби кезінде шетінеді. Басқа барлық балаларына саналы тәлім тәрбие беріп шариғаттың жолымен имандылықа баулиды: таза жүру, өтірік айтпау, ұрлық жасамау, жаман сөз айтпау, тәкаппар болмау, біреудің хақын жемеу, қонақжай болу, еңбекқор болуға және басқа көп-көп рухани шариғы жолдарын ұстануға шақырып адамгершілікке тәрбиелеп ұлды ұяға қондырып, қызды қияға ұшырған аяулы жандар.
Таймырза өз балаларын қалай ислам дініне бой ұсындырса, келіндері мен немерелеріне де намаздан сабақ беріп, Құран оқуды үйретіп отырған. Содан бері келіндері мен немелері де намаздарын қаза қылмай өтеп келеді.
Баласы Уалиахметтің айтуынша, еліміз тәуелсіздік алғанға дейін діни кітаптар табылмады, ол кісі іздестіріп жүріп ноғай-татардан болса да бірнеше Құран тәпсірлерді тауып оқып, мағынасын балаларына және көпшілік жиылған ортада пайғамбарлар жайында Адам (ғ.с)-нен бастап Ибрагим пайғамбар, Жүсіп пайғамбар, Мұса пайғамбар, екі әлемнің сұлтаны Мұхамед-Мұстафа (с.ғ.с)-ның қиссаларын түсінікті қызықты қылып айтып отырады екен.
1987 жылы өз ауылында имам болды. Сосын имамдықты үлкен баласы Жүсіпке тапсырады. Жүсіп Павлодар қаласындағы мешіттерде діни сауатын ашшу курсын тәмәмдап келіп, ауылда үйінің бір бөлмесін мешітке айылдырып күнде бес уақыт азан шақырып, жұма, тарауық, айт намаздарын өткізіп, жамағатқа уағыз айтып, халықтың имандылық сауатын ашуға өз үлесін қосты. 2010 жылы орман ішінде бір келеңсіз жағдай болып, Жүсіптің басына ағаш құлап дүниеден өтеді.
Таймырзаның әуелден арман ниеті Мекке-Мәдинеге барып қажылық парызының өтеу еді. 85 жасқа келгенде 2012 жылы немересі Мәдинаның қайын атасы Сыздықұлы Аманжолмен серіктесіп қажылық парызын өтеп келгесін, көңілі жай тапқандай болады. 2014 жылы Таймырза Нығметоллаұлы сырқатанып рамазан айыны аяғында дүние салады. Қабірі Тельман аулы зираттында, жан-жолдасының жанына жерленді.
Таймырзаның артында қалған ұрпақтары, Шайза, Уалиахмет, Ғаданбану, Жағфар, Қаркисон, Мұхамед-Қанапия, Гуләндән, Дина, немере-шөбелер қазір Павлодар облысында өмір сүріп жатыр. Аллаға шүкір, олардың бәрі де намазын, ораза тұтып, Алла берген ұрпақтарына имандылық жолын үйретіп, кәлима-шаһадат айтып, асыл дініміз исламды берік ұстап жүр. Осы дүниеге әкелген әке-шешесіне, ата-әжесіне осындай тәрбие бергеніне мол ризашылығын білдіріп туған елінде тұрып жатыр.
Кабуловтар әулеті
