Усамә ибни Зәйд (р.һума) «Аллаһ елшісінің сүйкімдісі» лақабымен танымал сахаба. Ардақты елші оны әрі жиені Хасанды құшағына алып «Аллаһым, мен бұл екеуін сүйемін, Сен де оларды сүй!» дегені риуаят етілген.

Усамә, күпірлік, ширк және жаһилия былығына еш араласпады. Хижраттан кейін соғыстар басталған соң, жасы кіші болғаны үшін алғашқы соғыстарға қатыса алмады. Дегенмен көп уақыт өтпей жорықтарға батыр әрі қолбасшылық міндет атқарды. Мекке қаласының алынуында және одан кейінгі соғыстарда болды.

Усамә бір жорықта басынан өткен бір жағдайды былай деп баяндайды:

           Мәдиналық бір мұсылманмен бірге бір мушрикті қуа бастадық. Ұсталатынын білген кезде «Лә иләһәә илаллаһ» дей салды. Мәдиналық мұсылман дереу қылышын кері тартты. Мен болсам, оның жанын құтқару мақсатымен кәлима-таухидті айтқанын ойлап, оның айтқанына мән берместен ол кісіні өлтірдім. Қайтқан соң мәселені Аллаһ елшісіне айтқан кезіміз де:

-         «Әй Усамә!, Лә иләһәә илаллаһ деп айтқан кісіні өлтірдің бе?» - деп қайталағаны сонша,мен сол күні мұсылман болып сол кісіні өлтірмеген болсам ғой деп армандадым.

-         «Осыдан кейін мүлде Лә иләһәә илаллаһ деген кісіні әсте өлтірмеймін» дедім. Аллаһ елшісі:

-         «Менен кейін де ме, әй Усамә?» деп сұрады.

Мен де:

-         «Иә, Сізден кейін де» дедім.

Хз. Усамәнің Осман р.һның шаһид болуымен басталған бүлікте ешбір жақты жақтамай, жағдайларға араласпай қоюына жоғарыдағы жағдай әсер еткен болар.

Усамә хз. Пайғамбардың нұсқауымен бозбала бар-жоғы 18 жасында саңлақ сахабалардың көбі бар әскери жасаққа қолбасшылыққа тағайындалды. Бірақта Расулуллаһтың науқасы себепті Мәдинадан шыға қоймаған Усамә жасағы, пайғамбарымыз жерленгеннен кейін халифа Әбу Бәкірдің бұйырығыменен жорыққа аттанған болатын. Міндетін абыроймен аяқтап Мәдинаға үлкен қуаныш құттықтаулармен күтіліп алынған болатын.

Омар (рһ),   Усамәні көрген кезде оған былай дейтін:

-         Сәлем саған уа әмір/басшы! Аллаһ елшісі дүниеден өткенде сен біздің басшымыз едің.

Өмірінің 20 жылын Пайғамбарымыздың жанында өткізген Усамә, пайғамбарымыздан 128 хадис жеткізген еді. Осылардың 15 танасын Бұхари және Мүслим нақыл еткен яғни муттафақун ъаләйһ болған.

Арда елшінің «Аллаһты және елшісін сүйген, Усамәні де сүйсін!» - деген әміріне сай болған бұл саңлақ сахаба 60 жасында хижреттің 54-ші жылында дүниеден озды.

  Аллаһ ол кісіден разы болғай!  

Аударған:

Әбдікерім Әбу Мақтау әл-Баяни