Ислам дінініңақиқатынбілмейтінкейбірадамдарөздерініңнадандығысебептібүкіләйелдердіисламғақарсықоюғатырысыпбағуда. Олар «исламдаәйеладамдытекеркектіңнәпсісінқанағаттандыратынжәнеұрпаққалдырушықұрал, еркектібарлықістердежоғарыжәнееркекәйелгеқарағандаартықдепесептейді»дегенсияқтыпікірлеріналғатартады. Ал, бұлар–исламныңақиқатекенінбілетұражасырушылар. Әрине, олар–исламдінініңдұшпандары. Олардыңниеті–исламнанадамдардыалыстатуболыптабылады.
Исламныңәйелгеқарым-қатынасын, бергенмәртебесінсөзетпестенбұрынбатысәйелдерініңжағдайыныңқандайболғанын, олардыңқұқықтарыныңқаншалықтыекенінжәнедеисламкелмейтұрыпәлемдегіәйелдердіңжағдайықалайболғаныназ-кемайтыпөтпегімізабзал.
Негізінде, Азия елдеріәйелгеқарым-қатынасжасаубарысындабатыселдерінееліктеушіліксалдарынанкөптегенкүрделімәселелергежолықты. Қоғамдағыболыпжатқанәйелдердіңмәселесі, нақтырақайтсақ, қазаққоғамындағыәйелдердіңалдыменорамалсыздануы, ата-ене, аға-інілерініңалдындатаркөйлекпентаршалбардытылтитыпкиіпжүруіқалыптыжағдайсекілдікөрініп, әуретжерлерінтымашықұстауыт.с.с –осы еліктеушіліктіңсалдарларыболыптабылады.Ертеректеәйелдерешқандайқұқыққаиеболмаған, тіпті«мақұлық»депесептелгендәуірлердеөткен. Солкездерітіптікейбір«ғалымасымақтар»мен«философсымақтар»әйелтақырыбындатартысжүргізіп, «әйелдіңжаныбар ма, жоқпа, егербарболса, оладамныңжанымаәлдехайуандікіме; егерәйеладамижаниесіболса, ондаоныңмәртебесіеркекпенсалыстырғандатөменба, әлдежоғарыма?»дегенғапылқиялдарғадейінбарған.
Ал, Үндістанеліндеәйелдердіңжағдайы«ману»дегенсенімдерібойынша, әкесінемесекүйеуіқайтысболғанда, әкесіненнемесекүйеуіненқалғанмал-мүліккеиеболаалмайтын. Егерәкесіде, күйеуіде, ербалаларыдадүниеденөтсе, ондақалғанмал-мүліктікүйеуініңбасқатуыстарынаүлестіріліпберілуішартеді. Соныменқатар, күйеуіөлгенәйелдердісенімдерібойынша, күйеуіменқосаөртейтінеді.
ИрактыңБәбилқаласыныңжергіліктіхамурапсенімібойыншаәйелдімүліккетеңеп, күңретіндеқараған. Егер, сенімдерібойыншабіреудіңқызынөлтіріпқойғанкісіқұнсалығыретіндеөзқызынберуішартболатын. Көпжағдайдақұнғаберілгенқыздыөлтіретін.
ЕжелгімемлекеттердіңбіріИспартаелініңәйеладамдарғашектентысеркіндікпенқұқықбергендігі (мирас, талақ, қарым-қатынасмәселелерінде) шектеншыққандығытарихбеттеріндеайыпталады. Испарта мемлекетініңыдырауынашектеншыққанқұқықтарберілуісебепболған.
Мысырелінекелетінболсақ, исламнанбұрынғыжағдайөтемүшкілболған. Адамдарөмірденжалыққан, тіптіұрпаққалдырудыарсанайтындардакездесетін. Әйелдергежақындасудынәжіс, күнәғабатудыңкөзідепсанаған. Қажеттіжағдайболмаса, әйелдерденалыстаболудығибадатдепесептеп, сенімдерібойынша–әйеладамнанжырақтаөмірсүрудішайтанныңуәсуасасынаналыстау, ал әйелдер–шайтануәсуасасыныңбасыдепесептеген.
Ислам дінікелгенгедейінгіуақыттаарабқоғамындағыәйелжағдайымәземеседі. Қызбаласынқорлыққаитеретін, адамғатәнмәртебебермейтін, әке-шешесініңмұрасынанқағатынжамансенімарабқоғамындадаболды. Бұлқоғамдақызбаладүниегекелсе, оныасырауданқашып, ұлдыартықкөретін, қыздыболғанынаашуланып, қаттыызаланатын, ұялатынболған. Осындайжауызмінездерініңшектеншыққанысоншама–оларжаңатуғаннәрестенішімірікпестентірідейөлтіріп, аулаққаапарыпкөміптастайтынжәнебұләрекеттеріүшін«арынтазартқан»болыпбір-бірінемақтанатын. Олардың
қызбаланысүйеккетаңбасанайтынбұлнадандықәрекеттерінҚұрандаащысынғаалып, Аллатағала:
«Кейбіреулеріқыздыболғанынестігенде, ашуданжүздерітүтігіп, түнеріпкетеді. Бұндай«жаман»хабардыңсалдарынанелкөзінентасаланады. Бұлқорлыққашыдап, оныасырап-бағукерекпе, жоқәлдетопыраққакөміптастағандұрыспа? Қараңдаршы, бергенүкімдеріқандайжаман?!» («Нахл» сүресі, 58-59-аяттар)
ОсындайқиынкезеңдеАллатағаланадандықдәуіріндегіосыбіржауыздыққатосқауылқойып, қызбаланыөлтірмеудібұйырды. Құранда:
«Жарлыкүйкешіп, тұрмыс-тіршіліктеріңнашарболғандығыүшінбалаларыңдыөлтірмеңдер! Сендердіңде, олардыңдаризығынБізбереміз» («Әнғам»сүресі, 151-аят)
Ал, Батысәйелдерінетоқталарболсақ, көпжылдарданберізұлымдықтыңқұрбаныболыпкележатқаныбелгілі. Батысқоғамындаәйелдердіңорнытуралыкөптегенпікірлеркездеседі. Көнеәлем, ортағасырларменРенессансдәуіріндегібатысфилософиясыныңтарихынакөзжүгіртсек, әйелдіңтөмен, ерадамғабағыныштыжәнесоғанқызметететінжәнеүйдіңішіндегіістерүшінжаратылғанжанболыпсаналған. Әйелүйдегіауыржұмыстарменайналысатынқызметшірөлінатқарған. КөнеГрекиядаәйелтуралыжамансипаттамаларайтылғандығы, грекиялықақынГомердіңшығармаларындаәйелдіңміндетінтекүйжұмыстарыменшектеген. Сондай-ақгрекиялықфилософАристотельдеәйелдердіерлергеқызметететінкүңдергетеңеген. Ренессансдәуіріндеақсүйектайпалардыңәйелдеріненбасқаәйелдердіңкөбіүйдегіжұмыстардыңауыржүгінөздерікөтеругемәжбүрболған. Олардаешқандайадамиқұқықтарболмай, өле-өлгеншеауыртпалықтарғатөзугемәжбүрболған.
Осындайзұлымдықтардыңнәтижесіндебатысқоғамындафеминистікқозғалыспайдаболды. Бұлқозғалыс XVIII ғасырдапайдаболды. Феминизм сөзініңмағынасылатыншаданаударғандаәйелдегенмағынаныбереді. Оныңбағытыәйелдердіңеркектерменсаяси, экономикалық, мәдени, жекежәнеәлеуметтікқұқықтағытеңдігіжолындағыжәнеәйелдердіңкемсітушілігінеқарсыбағытталып, қоғамныңбарлықсаласындаәйелдергееркектерментеңмүмкіншіліктердіорнатуболды. Әсіресе, феминизмніңбелсенділігі 1960- жылдарыанықбайқалды. Бірақбұлқозғалысәйелдіңрөлітуралыбірқалыптыкөзқарасұсынаалмай, асырасілтеушілікке, яғни, әйелүйжұмыстарындағыміндеттерденазатдеп, әйелдіңтабиғиерекшеліктеріменкүресіпкетті. Осыфеминистікқозғалыснәтижесіндебатысқоғамындаәйелдердіңқұқықтарыбіршамаөзгерді. Яғни, әйелдергедауысберуқұқығы, ажырасусұранысынжасауқұқығы, жекемүлікқұқығы, әйелдердіңөзденесінеиеболужәнеөзеркіменқалағанмедициналықараласуды, соныңішіндеабортжәнебалакөтертпейтіндәрілердіқолдануқұқығыберіледі.XV-XVIғасырлардаБатысеуропаелдеріндекапиталистікжүйепайдаболды. Бұлжүйе, әсіресе, қалалардағыжәнеауылдардағыжағдайдытүбегейліөзгертіпжібереді. Бұлкапиталистікөзгерусебептіәйелдерменбалаларзауыт-фабрикалардажұмысістеугемәжбүрболды, нәтижесіндеотбасыныңмаңыздылығыкүл-талқанболып, отбасылықбайланыстардыңқұндылығыжойылабастады. Ауылдардатату-тәтті, ауызбіршіліктежұмысістепкүнкөріпжүргенадамдардыкапиталистікқоғамқалалықзауыт-фабрикаларғажұмысқабаруғамәжбүрледі. Капиталистікқоғамәуеліәйелдерменбалалардызауыт-фабрикаларғажұмысістеугемәжбүрлегені–отбасыныңмаңыздылығыназайтты. Өйткенібатыселдеріотбасыныңадамөміріндеүлкенмәнгеиеекендігінеисламдінікөңілбөлгендейкөңілбөлмеді. Албұлжағдайөзкезегіндеәйелдергеөтеауырсоқты. Себебі, біржағынанеркектерәйелдердіасырап-бағудантерісайналса, екіншіжағынанзауыттарменфабрикабасшыларыұзақжұмыссағаттарынберіп, еркектерменбірдейжұмыстаратқарғанәйелдергеайтарлықтайазеңбекақытөледі. Әйелдердіқорғаутекимандыжандардыңғанақолынанкелетініанық. Бірақбатыселдеріндеолайболғанемес.
Біртіндепбатысқоғамыбалалардықорғауынаалабастады. Оларкәмелеткетолмағанкішкентайкезіненжұмысқажекпеуді, денсаулығыназиянкелтіретінжұмыстарғатартпаудыжәнеолардыңеңбектерінесайеңбекақытөленукеректігінайтыпкүресті. Бұлкүрестерінәтижесіндебалалареңбегіненпайдаланутыйымсалындыжәнежұмысуақытықысқартылып, оларғатөленетінеңбекақыдаөсірілді. Аләйелдерқұқығысолкүйіқорғалмайқалаберді. Нәтижесіндеәйелдермәселесітағыда күрделенетүстіжәнеәйелдерқоғамғаараласты, мәжілістергеқатысты, мақалаларжазды, яғни, зұлымдықжолынтоспақниеттезаңшығаруістерінеараласуқажеттілігінтүсіндіжәнесайлануқұқығынашықталапетті. Осыәрекеттернегізіндемемлекеттібасқарудаеркектерментеңдәрежедеболуғакүшсалды.
Бұлбатысәйелініңөзқұқығыүшінкүресуініңбіркөрінісіеді. Бұлкүреснәтижесіндекөптегенбатыселдеріндеәйелмемлекеттің, парламентсайлауынақатысуғақолжеткізді. Осығанқарамай, әйелдерәлікүнгедейіндемократия бесігіболыпсаналатынҰлыбританиямемлекетіндеерлергеқарағандажалақысын 17 пайызғатөменалады.
Ислам дініндемұсылманәйелініңөзқұқығыүшінбатысәйелітәріздікүресудіқажететедіме? Жоқ, әрине. Себебі, исламәйелгебарлыққұқықтарынонтөртғасырданастамуақытбұрынберіпқойды. Исламдінініңкелуіәйелзатыныңотбасындағы, қоғамдағы, діндегіорнынбелгілеп, өзінетиесіліміндетінмықтылап, атақ-абыройынқорғады. Исламдінініңәйелзатынабергенмәртебесіменқамқорлығыадамзаттарихындағымаңыздыоқиғаболды.
Еңалдыменәйелдердіңжаратылысынанбастасақ, ешкүмәнсізақиқаттардыңбірі–исламдініәйелкісініадамижаратылысдепсанайдыжәнеәйелдедәлеркектерсияқтыадамирухпенжаниесідепбіледі. Құранда:
«Әйадамбаласы! Сендердібіркісіден (Адам атадан) жаратқанжәнеоданоныңжұбайын (Хауаананы) жаратып, олекеуіненкөптегенер, әйелдітаратқанРаббыларыңнанқорқыңдар». ("Ниса" сүресі, 1аят)
Демек, әйелжаратылысынанбастапөмірініңсоңынадейіндежаратылыстұрғысынанеркекпентең. Сондай-ақ, еркісініңқанынтөгу, намысынатию, ғайбатету, мал-дүниесінезиянкелтіруқаншалықтыхараметілсе, бұлардыңбәрідеәйелдергеқатыстыхараметілген. Ислам заңдарыменшариғатбұйрықтарыеркекпенәйелгетеңкүшкеие. АрдақтыПайғамбарымыз (с.а.с) өзхадистерінебылайдеген:
«Әрбірмұсылманныңқаны, намысыжәнемал-мүлкібасқамұсылманүшінхарам».
Ақыреттежазаланудада, сый-сияпатқаиеболудадаеркекпен әйелгетеңдәрежедеберіледі. Құранда:
«Сонда олардыңРаббыларытілектерінқабылетті: «ШынмәніндеМенсендерденеркек, әйеламалістеушілердіңамалынзаяқылмаймын. Бір-біріңненсіңдер. (Бәріңбірдейсіңдер)», - депбұйырады.
Шариғатымыздабарлықамалдардаәйелдергешектеуқойылмайды. Олардаеркісілерсияқтымешіттеғибадатетуқұқығынаие. ӨйткеніПайғамбармыз:
«Әйелдеріңіздімешіткебаруданқайтармаңыздар»,- деген.
Исламныңнегізгітірегіболғанұлыамалдар–намаз, зекет, қажылық, садақаберусияқтыамалдарерлерменбіргеәйелдергедеміндеттелді. Сондай-ақ, күйеуініңризашылығыналу, ерініңдүние-мүлкінеұқыппенқарау, текөзкүйеуіүшінсәндену, некеқидырғанғадейінжігітпеноңашақалмау, өзініңжаратылысындағынәзіктіктісақтау, алыссапарғажалғызшықпауміндеттеледі. Әйеладамкейбіржағдайлардаеркісілердендеартыққұқықтарғаиеболады. Яғни, хайызуақыттарында, босанғаннанкейінгінифасмерзіміндедедінипарыздардыорындауданбосатылады. Тіпті, туғаннәрестесінемізбей, оғанжекеқызметшіжалдауғадақұқылы.
Адам өміріндегімүліккеиеболужәнеонықалағаныншажұмсау, жалғаберу, кепілгеқою, сыйғаберу, алу, сату, пайдалану–бұлардыңбарлығындаеркекпенәйелқұқығытең. Құранда:
«Әке-шешежәнежақындардыңқалдырғаннәрселеріненеркектерге де үлесбар. Әке-шешежәнежақындардыңқалдырғаннәрселеріненәйелдергедеүлесбар. Азнемесекөпболсада, оданөлшеулінесібебар». ("Нисасүресі", 7- аят)
Тағыбіраятта:
«Алланыңбіріңе-біріңдіартықеткеннәрсесінкөксемеңдер. Еркектердіңеңбектерініңүлесіөзінежәнеәйелдердіңеңбектерініңтиесісіөзінетән. Алладаноныңкеңшілігінсұраңдар. ШәксізАллаәрнәрсенітолықбілуші». ("Ниса" сүресі, 32-аят)
Сондай-ақ, мирасқорлықжәнемүліктенөзеркіншесарпетухақындаекіжағдайдыайтыпөтпегімізқажет. Батысзаңдарыосыкүнгедейінәйеладамғаосындайқұқықтардыбермейкелуде. Батысәйелдерікүйеуінемесеәкесіарқылығанамүліккеиеболуыжәнеонысарпетуімүмкін. Яғни, батысәйелдеріонекіғасырданастамуақытисламдініәйелдергебергенқұқықтарданмақұрымеді. Жоғарыдағыайтқанымыздай, батысәйелдеріжоғарыдағыаталғанқұқықтарынаоңайлықпенжетпеді, бәлкімахлақ, ар-намыс, мәртебелеріменқосабастарынқатергетігеотырып, машақат, қантөгісжәнекөзжастарыныңарқасындақолжеткізді. Алислам бұлқұқықтардыадамдардыңсөздеріненқорыққандығыүшінемес, ақиқатпенәділдіктіңорнығуыүшінеріктітүрдеәйелдергеберді. Батыселдерітекәйелдердіқаржылықтәуелсіздіккеқолжеткізгендежәнежекемүліккеиеболғандағанаәйелдергеадамретіндеқарауғаболадыдепашықайтады. Албізбатыстықтардыңэкономикалықтәуелсіздікадамөмірінеқажеттідегенпікірлерінекелісеміз. Бірақ, адамныңмәртебесітекқаржылықтәуелсіздікпенөлшенедідегенпікірлеріменмүлдемкеліспейміз. Исламдаәйеладамешқанайөкілсізөзініңмал-мүлкінөзқалауыншабасқаруғажәнеқоғамменажырамасқарым-қатынасорнатуғақұқылы. Батыстықтардың исламәйелзатынамирасмәселесіндееркісігеқарағандамалды (ақшаны) азбередідегенайыптауларынакелетінболсақ,бұлжердетекотбасыныңнәпақасыменқамтамасызетуінеркісініңмойнынажүктелетінінайтпағымызкерек. Міне, солсебептенеркісіәйелкісігеқарағандамирастыңкөбірекбөлігіналып, әйелінде, балаларынқосақамтамасызетеді. Аләйелгеберілгенмүліктенүлестекөзініңқажеттілігіне, яғни, әшекей, киімалсадаөзеркіндеболыптабылады. Әйелібайболатұракүйеуікедейболсадасолүйдіңадамдарыныңнәпақасынтауыпберуәйелініңміндетінекірмейді. Алмирасалудакімұтты, мүліктіжекеөзіпайдаланытынәйелме, әлде, отбасымүшелерінебөліпберетінеркекпе?!
ТағыдаИсламшариғатыеркісігеәйелініңмәһрінберудіміндеттейді. Әйелкісініңхақысыжәнебұлмәһірдіеркісіөзініңмалынанбөліпалып, әйелініңмалыартуүшінбөліпберетінақшалайнемесесыйлықтайберетіні. Және де мәһірдіеркісініңәйелініңрұқсатынсызпайдаланаалмайтындығынжәнедеқайтарыпалаалмайтындығынайтыпөтпегімізкерек. АлБатыселдерініңзаңдарындасыйғатартқанмал-мүліктіажырасқанжағдайдаортағасалыптеңдейбөліп, жартысынқайтарыпалады.
Ислам әйеладамдыөзөміріндеүлкенмаңызғаиеболғантұрмысқұрумәселесіндедеоғантеңқұқықтарбереді. Яғни, әйелдіңеркінсізжәнерұқсатынсызқиылғаннекедеесепкеалынбайды.
Пайғамбарымыздың:Бұрынтұрмыстаболғанәйелнекегекелісімінбермейінше, тұрмысқаберілмейді. Тұрмыстаболмағанқыздаоныңкелісіболмайынша, тұрмысқаберілмейді»,- деген. Адамдар: «Ал олкелісімінқалайбілдіреді?»,-деді. Ол: «Оныңкеліскені–үндемегені»(Бұхари) - деген. Егерәйелнаразылықбілдірсенекебұзылады.
Исламнанбасқадіндердеәйеладамбіргетұрғысыкелмегенеріненайырылуүшінтүрліжолдаріздеугемәжбүреді. Себебі, заңдарындада, ғұрыптарындадабұндайқұқықбекітілмегенеді. Бірақисламәйелгеосындайжағдайдабұлқұқықтанпайдалануғамүмкіндіберді.Адамдаржәһилиятдәуіріндеадасыпжүргендеәрбірадамғабілімдіболуміндетекенінміндететкенисламәрбірадамөмірінөтежоғарыбағалағандығыныңкөрінісіболыптабылады. Исламтекеркеккісігеғанабілімалуқұқығынғанабермей, білімалудыеркекпенәйелгепарыздепесептеді. Батысэкономикалықжәнесаясиқудалаунәтижесіндеғанаәйелгебілімалуқұқығынберді, алисламешқандайқудалаусыз, өзеркіменосыдан 1400 жылданастамуақытбұрынберді, албұлисламдымақтантұтатынұлынығметтердіңбірі.
АрдақтыПайғамбарымыз:
«Білімалуәрбірерменәйелкісіге–парыз», - депайтқан.
Соныменбірге, ислам адамгершіліктұрғысынанеркекпенәйелдіңбірдейекендігінжәнеадамижаратылысқабайланыстыбарлыққұқықтардатеңекендігінайтқансоң, кейбірқұқықтарменміндеттердеөзараерекшеленетінінтүсіндіреді.
Исламдағыәйелдіңміндеттеріоныңтабиғатына, физикалықжәнеруханиерекшеліктерінеқарайміндеттеледіжәнесолерекшеліктергетоқталыпөтейік. Еркекпенәйелгежүктелгенмақсат, міндеттеріәртүрліболғандықтанолардыңмінез-құлықтарындадаөзараайырмашылықтарбар. ӨмірдеерменәйелөзміндеттерінқиналмайатқаруларыүшінАллатағалаолардыбір-біріненерекше, бірақбір-бірінеөтеүйлесімдіетіпжаратқан. Себебі, ерменәйелөміртаразысыныңекітабақшасыіспеттес. Яғни, әрқайсысыныңөзмақсаттарыменміндеттерібар. Ал, ерменәйелбарлықжағынантеңдегенпікірдіәлемжарсалып, қалағандарыншазаңдаршығарсада, ерменәйелжүктелгенміндеттеріменмақсаттарынақарайтеңболуымүмкінемес. Өйткені, қабылданғанзаңдармен мәжілістердеәйеладамныңөміріндегімаңыздыміндеттерденболыпсаналатынжүктілік, анаболу, балаемізусияқтыжағдайлардықозғамайды, сондай-ақ, әйелдіңміндеттеріболыпсаналатындүниегеұрпақәкелу, оныемізу, бағып-қағудаеркекәйелменқалайшатеңболмақ?!
Ана болу сияқтыұлысезім, үнемімашақатқасабыретеалу, перзенткешексізмейірімменнәзіктіксияқтықасиеттерәйелгежүктелген–жүктілік, анаболу, балаемізусияқтыміндеттердіқиналмайатқаруыүшінберілгеннығметтер. Мейірімділік, адалдық, сезімталдықсияқтықасиеттертеканағатәнболғанқасиеттер. Осықасиеттерарқылыперзентініңәрбірәрекетініңталап-қажеттіліктерінбіліпотыруғақажетті. Солсебептідеәйеладамныңпікіргеемес, көбінесезімгебейімболуыдаосынегізгіміндеттерінқалтқысызатқаруларыүшінқажеттіқасиеттерденболыпсаналады.
АрдақтыПайғамбарымызбылайдеген:
«ӘйелдердіңеркектерденартықшылығыАллаһолардысезімталетіпжаратқан. (Еркектергеқарағанда 99 есесезімталкеледі). ДегенменАллаһолардыұялшаққылапжаратқан». (Абу Хурайрадан)
Сондай-ақ, Исламдініәйелзатынақұрметкөрсетіп, арнайыбірұяттыжерлерінжауып, жасырыптұратынжәнепәктігінсақтаптұратынкиімкиюдібұйырады.Оғансебеп, әйелзатыныңөздігіненкөрінетінжерлерденбасқажерлеріәуретекендігінайтып, оны бөтенкөздерденжасырып, сыртқакөрсетпеулерінталапетеді. БұлтуралыАлла тағалаҚұранда:
«Мүмінәйелдергедеайт: өздерінехараметілгеннәрселергеқарамасын, ұяттыжерлерінзинадан, күнәатаулыданқорғасын, мәжбүркөрінгенжерлерінен (бет, екіқол, тобықтантөменекіаяқ) тысәдеміліктерінкөрсетпесін. Жәнебүркеншіктеріномырауларынатүсірсін. Көркінкөрсетпесін» («Нұр»сүресі, 31-аят).
Әйеладамғатәнәуретжерінжабықкиюүлгісікемсітуемес, керісінше, қайтаоныөтебағалыкөздіңқарашығындайсақтаудан, сырткөзден, сондай-ақ, түрліарсыздықтарменқоғамғакесірітиетін (зинақорлық, тастандыбала, түсіктастаусекілді) жамандықтардансақтандыруүшінбекітілген. Міне, осындаәйелзатынадегеннағызқұрметбарекендігінойланыпқарауғаболады. Әйеладамныңденесінашықкөрсетіп, жалаңашқоюғаболмайды. Өйткенібұлжануарларғажәнехайуандарғатәнісболыптабылады. Егерадамнемесеәйелзатыжалаңашжүрсежәнебұлбатыселдеріндегідей«мәдениет», «еркіндік», «сәнненқалмау»депаталатынболса, ондахайуандарданолардыңнеартықшылығыбар?! Өйткеніхайуандардыңкиімкимейтініанық! Исламдініәйеладамғаанаретіндежоғарымәртебеберді. Пайғамбарымыз (с.а.с) бірхадисінде:«Ерлергеанасыныңризашылығыналу–міндет», -депбұйырған.«Жаннат – аналардыңтабаныныңастында», «Кімгежақсылықжасайын?» - депсұрағансахабасына:«Алдыменанаңа»депүшреттедежауапберуі, Құрандаәйелменеркектіңигіамалдарда, қияметтеесепберудебір-бірінетеңекенінескертуменбірге:
«Ерлердіңәйелдердегіхақтарысияқты, әйелдеріңдеерлердебелгілібірхақтарыбар» (Бақарасүресі, 228), - дейді.
Ақиқатында, исламдініндеәйелмәртебесіөтебиік. Бұлшағынжұмысымыздаисламдағыәйелгеберілгенбаршамүмкіндіктердітолықтайқамтиалмасақта, қысқашаосылайшақамтуғатырыстық. Ешқандайбірдінәйелбаласынаисламдініндегідейқұрметпенмәртебебереалмаған. Қыздардыадамқатарындасанамайтын, құлретіндеқарайтын, олардышұңқырларғакөметінарсыздықдәуірінде«сендердіңеңжақсыларыңәйелдеріңежақсықарағандарың» дегенұстанымдағымейірімділікпенәділдіктіңдініисламғанаболатын. АрдақтыПайғамбарымыз (с.ғ.с) соңғықажылығындағықоштасуқұтпасындадабаршасахабаларынжинап, қияметкүнінедейінкелетінүмметтерінеқалдырғанөсиетінде:
«Ей, адамдар! ӘйелдердіңақыларынөтеудіжәнебұлжағынанАлладанқорқудыөсиететемін. СендерәйелдердіАлланыңаманатыретіндеалдыңдар. Олардыңар-намысынАлланыңатынасөзберіптұрып, өздеріңеадалетіпалдыңдар!» -деп, әйелгеАлланыңаманатыретіндеқарауғашақырған, ешбірқұқығыншектемеген, бәлкімәйелдіңжаратылысынасайсүкімдіқыз, сүйіктіжар, аяулыанаретіндеқашандаоныңорнынжоғарыбағалаған.
Хамит Табарак
Талдықорған орталық “Иман” мешітінің имамы
Пайдаланылғанәдебиеттер:
