Аса Қамқор, ерекше Мейірімді Алланың атымен бастаймын!
«Мазақ етуден сақ болыңдар.
Ол – кек тудыратын ақымақтық»
(Омар ибн Абдулазиз)
Адам баласының тілінен келетін күнәларының бірі – өзге жанды кемсітіп, келеке ету, мазаққа айналдыру. Жалпы мұсылман баласы тіліне ие болып, тілін талдап қимылдатып Алланың берген нығметін жақсылыққа пайдалануы қажет.
Адамзаттың ардақтысы Мұхаммед (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) аз сөйлеп, көп тыңдайтын, ешкімді келеке етпейтін болған. Саңлақ сахабалары да пайдасы жоқ сөздерді айтудан өздерін аулақ ұстаған. Адамдармен әзілдесем деп әзілің шектен шықса, мазаққа айналады. Орынсыз әзіл-қалжыңның аяғы кемсіту мен келекеге, мазаққа ұласады.
Адамның кескін-келбетін, жүріс-тұрысын келемеж ету барып тұрған әдепсіздікке жатады. Қасиетті Құранда мұсылмандардың бір-бірінің сыртттарынан мазақтап, кемсітуіне тыйым салған. Құранда: «Уа, иман келтіргендер! Бір қауым басқа бір қауымды келемеждеп, мазақтамасын!..» деген (Хужурат сүресі, 4 аят)
Ал, бұл жайлы хадис шәрифте былай делінеді: Пайғамбарымыз (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын): «Бауырының кемшілігіне күлген адам өзі сол нәрсемен сыналмайынша жаны шықпайды (өмірден озбайды)», - деген. Өйткені, дүниеде адамзаттан көркем жаратылыс жоқ. Қай жағынан алып қарасаңызда ақыл, сезім және дене бітімі тұрғысынан өте ерекше жаратылыс. Бұл сөзге дәлел Қасиетті Құрандағы Тин сүресінің 4 аяты: «Шүбәсіз, Біз адам баласын ең көркем, ең керемет бейнеде жараттық». Аяттан біз адамның ең ұлы жаратылыс екенін байқаймыз. Адам баласының жаратылысы көркем болғаны сияқты, мұсылманның мінезі де сондай көркем болғаны дұрыс. Тіпті Алла елшісі (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) көркем мінез иесі болса да, үнемі «Раббым! Менің жаратылысымды көркем еткеніңдей, мінез-құлқымды да көркем ет!» - деп дұға жасайтын болған.
Адамның жүріс-тұрысын және іс-әрекеттерін мазақ етіп, кемсіту дұрыс емес. Сондықтан мұсылман кісі ар-ұяттан аспай, шариғат шеңберінен шықпай өзінің иманын сақтауы керек. Хадисте: «Бауырыңа күлуші болма! Алла Тағала оған мейірімділік етіп, сені пәлеге ұшыратуы мүмкін» - деп келеді. Біреуді жазықсыз кемсітіп, оған лақап ат қойып, келемеждеу мұсылманды иманнан алыстатады.
Өзге біреудің сені келемеждеуін, кемсітіп мазақ етуін ұнатпағаның секілді өзге адамдарға да мұндай ұнамсыз істерді жасауға болмайды. Сахаба Әнас (Алла оған разы болсын) Пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай деп айтқанын жеткізеді: «Сендер өздеріңе не қаласаңдар, соны бауырларыңа қаламайынша, ешқайсысың иман келтірген болып саналмайсыңдар (яғни имандарың толық болмайды)».
Мұхаммед ибн Уасиғ Мәлік ибн Динарға: «Әй, Яхияның әкесі! Тіліңмен адамдарға кесір тигізуден, алтын-күмісіңді жоғалтып алудан да қаттырақ сақтанып, абай бол», - деп насихат айтқан болатын. Өйткені адамдарға тілмен азар беру, бағалы заттарыңнан айырылып қалғаннан да қиын.
Қорыта айтсақ, қазіргі қоғамда біреуді мазақтау, өзгені кемсіту, сыртынан келемеждеп күлу әдетке айналғанын күнде байқаймыз. Ал шындығында бәріміз Алланың жаратылысы, құлы екеніміз, бір атадан, бір анадан тарағандығымыз есімізден шығып кетеді. Мұсылман – мұсылманға бауыр. Мұсылман – мұсылманның айнасы екенін ұмытпауымыз қажет. Ал діндегі бауырлар бір бірін кемсітпейді, мазақ қылмайды. Өйткені адамды келемеждеп кемсітетін болса – Алланың көркем жаратылысына тіл тигізгенмен бірдей болады. Өзгені кемсіту, мазақ ету, келемеждеу – адамның ең жаман қасиеттерінің бірі– тәкәппарлыққа жол ашады. Ал тәкәппарлық – Жаратушымызға ең ұнамайтын қасиет. Сондықтан пайдасыз, керексіз, орынсыз сөз айтпай тілімізді тәрбиелеуіміз керек.
