Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын. Ислам діні­нде мүбарак саналатын  Ережеп айы басталады. Бұл ай мұсыл­ман әлемінде қа­сиетті айлар­дың біріне жатады. Ережептің діни ерекшеліктері жайында көп дәлел­дер мен дерек­тер бар. Бүкіл әлемнің жаратушысы Аллаһ Тағала қасиетті Құранда: «Он сегіз мың ғаламды өзімнің сүйікті құ­лым Мұхаммедтің (ғ.с.) құрметіне жа­рат­тым»-деген. Планеталар, ар­шы мен күрсі, жұлдыздар, айдың қозға­лысы Құранда көрсетілгендей әлем жара­тылған уақыттан бері өз міндеттерін Аллаһ­тың әмірімен орындап келеді. Күн мен түннің ауысуында,  барлық жанды- жансыз табиғат, оның арасындағы бай­ланыстар, Аллаһтың бар екенін, оның бірлігі мен құдіретін дәлелдейді. Жыл мезгілдерінің ауысуын есепке алсақ, бір жылда үш жүз алпыс бес күн бар, ол он екі айға бөлінген. Ұлы жаратушымыз Аллаһ Тағала қасиетті Құранда осы жаратылысқа мән бере келіп он екі айдың ішінде қасиетті үш ай бар деп көрсетеді.

1.Ережеп айы келгенде күнәларына кешірім сұрап, нәпіл ораза ұстаушылар.

2.Аллаһ жолында отан үшін, дін үшін шейіт болғандар.

3.Жұма намазынан қалмағандар, оны үнемі  әдетке айналдырғандар.

4.Насихатшы ғалымдар.

5.Аллаһтың дидарына ғашық болған тақуалар-деді.

Ережеп айын қадірлеу, құрметтеу үшін бұл айда күнә жасаудан тыйылып құлшылық істеумен, ораза ұстаумен, ілім үйренумен өткізуіміз керек. Пайғам­барымыз Мұ­хаммед (ғ.с): Шындығында жәннатта бір өзен бар, оны «Ережеп» деп атайды. Оның суы сүттен-ақ, балдан тәтті. «Кімде-кім Ережеп айында бір күн ораза ұстаса, Аллаһ Тағала ол пендесіне осы өзеннің сүтін ішкізіп, дәмін тат­қызады»-деген. Қасиетті Ережеп айында нәпіл намаз оқу туралы шариғатта ай­тылған. Кімде-кім Ережеп айының бі­рінші бейсенбісі күні 16-ракат нәпіл намаз оқып, әр ракатында «Фатиха» сүре­сіне зам сүре етіп «Ықылас», «Фа­лақ», «Нас» сүрелерін оқыса, егер ол дү­ниеден өтсе анасынан жаңа туғандай пәк, таза болады. Ал қиямет күні қайта тірілгенде шаһидтермен бірге болады. Хазіреті Саубан (р.а) сахабадан риуаят етіледі: «Бір күні Пайғамбармен бірге кетіп бара жатыр едік бір қабірстанның (мазараттың) жанынан өттік. Сонда Хазіреті  Пайғамбарымыз Мұхаммед (ғ.с) мазараттағы жерленген қабірлерге қа­рап: «Ей, Саубан мына қабірдегі жат­қан адамдарды қабір азабынан құтқаруды тілеп, Аллаһ Тағалаға дұға жасадым. Егерде бұл адамдар  тіршілігінде қа­сиетті Ережеп айында бір күн ораза ұста­ғанда немесе құлшылық еткенде, яғни, осы айда дүниеден өткенде,  онда бұл адамдарға қабір азабы болмас еді»-деген. Сонда мен: «Я Аллаһтың Пай­ғам­бары қасиетті Ережеп айының бір күн оразасы қабір азабынан құтылуға өтеу бола ма?»-деп сұрадым. Сонда Хазіреті Пайғамбарымыз Мұхаммед (ғ.с): «Әрбір мұсылман осы айда ең болма­ғанда бір күн ораза тұтса, күнә­ларынан кешірім сұрап нәпіл намаз оқыса, не осы айда дүниеден өтсе, Ұлы Алла Тағала ол пенденің амал дәптеріне бір жылдық құл­шылықтың сауабын жазады»-деп айт­қан. Бұл айда ораза ұстаған пенденің дәрежесі биік орында болады. Бір күні Хазреті Біләл Хабаши (р.а) азаншы ораза ұстап, Хазреті Пайғамбарымыздың ал­дына кір­генде ол тамақтанып отырған болатын. Пай­ғамбарымыз: «Ей Біләл, тамаққа кел»-деді. Сонда Біләл Хабашы (р.а) азан­шы: «Мен оразамын. Я Аллаһ­тың елшісі»-деді. Сонда Пайғамбарымыз Мұхаммед (ғ.с): «Біз Аллаһтың берген ризық несібесін жеп жатырмыз. Ал Бі­ләл болса ризығын жаннатта жейді»-деген болатын. Ережеп айында көптеген айтулы оқиғалар өткен. Қасиетті Ережеп айының бірінші күні Хазіреті Нұх (ғ.с) Пайғамбар кеме жасады, жетінші күні Нұх (ғ.с.) Пайғамбардың топан суы бас­талды, жиырма жетісі күні Хазіреті Пайғамбарымыз Мұхаммед (ғ.с) миғ­ражға көтерілді, жиырма тоғызы күні Хазіреті  Осман (Р.А.) шаһид болды.

Құран аят­­тарына байланысты Ере­жеп айының қасиеттерін Мұхаммед Пай­ғамбарымыздың (ғ.с) хадис­тері толық ашады. Ережеп айының оразасы басқа уақыттағы нәпіл оразалардың ішіндегі ең сауабы көп ораза болып келеді. Сон­­дықтан  Ережеп айы келгенде оны құлшылықсыз, оразасыз өткізбейік. Ора­заны айдың басында, ортасында, ая­­ғын­да үш күннен тұтуға болады. Ша­масы жетсе үш күн, шамасы жетпесе бір күн тұтса да болады. Ережеп айы­ның жиырма жетінші түнінде Пай­ғамбарымыз Мұхаммедті (ғ.с)  Аллаһ Та­ғала  Миғражға көтерді. Аллаһ Тағала өз құрметімен Пайғамбарымызды  аспан әлеміне көтеріп, жаннат, тозақты көр­сет­кен еді. Пайғамба­рымыздың Миғ­ражға шыққанын Құран аяттарынан оқы­п-ақ біздерге оған сену парыз. Өйт­кені, Ұлы Аллаһ  Исра сүресінің 1-ая­тында: «Аллаһ құлын Мұхаммедті (с.ғ.)  бір түні белгілерімізді көрсету үшін Масжид Харамнан Масжид Ақсаға апар­ған Алла әртүрлі кемшіліктерден пәк. Ол бәрін естіп, көруші»-деген. Ал кәпірлер болса, Пайғамбарымыздың миғ­­ражына сенбеді, күмәнмен қарады. Исламда Миғражға сен­бе­гендерді кәпірлерге, имансыздарға жат­қызады. Мешіт Харамнан, мешіт Ақсаға апарған жолды «Исра» деп атаған. Сол жерден жеті қабат аспанға көтерілді. Мұ­хаммед Пайғамбар (ғ.с) Миғражға көтерілер кеште Қағбаның жанында ұйқылы-ояу жатқан болатын. Хазіреті Жәбірейіл пе­ріште келіп «пы­рақ» деген атты әке­ліп, мінгізіп, көзді ашып-жұмғанша найзағайдай жарқ-жұрқ етіп, әл-Ақса мешітіне келді. Онда екі ракат намаз оқыды. Хазіреті Жәбірейілдің қолында (ғ.с.) екі тос­таған,   тостағанның бі­рінде сүт, екін­шісінде шарап болатын. Ха­зіреті Мұхаммед (ғ.с) сүтті алып ішті. Сонда Хазіреті Жәбірейіл (ғ.с) періште айтты: «Ей Мұхаммед, сенің үмметің басқа Пайғамбарлардың үмметіндей адас­пай тура жолда болады екен» деп қуантты. Осыдан соң пырақ атқа мі­ніп бірінші қабат аспанға көтерілді. Онда Хазіреті Жәбірейіл (ғ.с) періште қақпаны қақты, іштен «бұл кім? де­ген дауыс естілді. «Мен Жәбірейіл періштемін,  қасымда ақырзаман Пай­ғамбары Хазіреті Мұхаммед (ғ.с) бар»-деді. Сонда іште тұрған күзетші пе­ріште: «Сонда Мұхаммедтің (ғ.с) дәуірі басталды ма?»-деп қақпаны ашты. Ішке  кірген соң  бір адамды көрді, ол адам бір жағына қараса күледі, бір жағына қараса жылайды. Сонда Хазіреті Мұ­хам­мед (ғ.с): «Бұл кісі кім өзі?-деп сұ­рағанда, Хазіреті Жәбірейіл (ғ.с): «Бұл Адам ата» өзінің ұрпақтарын көріп тұр, оң жақтағылары жаннатқа кірушілер, сол жақтағылары тозаққа кірушілер»-деді. Хазіреті Мұхаммедті (ғ.с) қарсы алып, былай деп айтты: «Ей, менің абзал ұрпағым, хош келдің, сапарың сәтті болсын»-деді.Осылайша көтеріле отырып екінші қабаттан Яхил (ғ.с), үшінші қабаттан Жүсіп (ғ.с), төртінші қабаттан Ыдырыс (ғ.с), алтыншы қабаттан Мұса (ғ.с), же­тінші қабаттан Ибраһим (ғ.с) Пай­ғамбарларды көріп жүздесті. Тозақта өз тілдерін өзі кесіп тұрған қауымды көрсетті. Олар жалған дүниеде  ақын болғандар, күштіні  мақтап, әл­сізді датта­ғандар, өтірікті жақтап жыр­ла­ған­дар екен. Сосын жетімнің ма­лын жегендерді, өсімқорларды көрді. Олар да ауыр азапты тартуда екен. Таразыдан жегендердің басын таспен ұруда. Тағы да басқа азапталушыларды көрді. Өсек айтушылар, өсек тасу­шыларды, маскүнемдерді көрсетті. Жеті қабат аспаннан өтіп, «Сид­ратул-Мунтаһа» де­ген соңғы жерге жетті. Осы жерде Ха­зіреті Жәбірейіл (ғ.с) періште қалды. Ары қарай Хазіреті Мұхаммедтің (ғ.с) өзі жалғыз кетті. Содан «Сидратул-Мун­таһаның» алдындағы үлкен пердеге ке­ліп тоқады. Сонда Ұлы Алла Тағала «Сана» дұғасын оқып, сәлем берді. Бұл күнделікті бес уақыт намазда оқып жүрген «Әттаһиат» дұғасы, Аллаһ Тағала мен Хазіреті Мұхаммедтің (ғ.с)-сөйлесуінен шыққан дұға болатын. Аллаһ Тағала: «Ассаламуғалейкум уа рахматуллаһи уа баракатуһ»-де­ді. Сон­да Хазіреті Мұхаммед (ғ.с): «Әссә­ләмуғалайна уағала ғибадиллаһис-солейхин» дегенде Хазіреті Жәбірейіл (ғ.с) періште: «Әшһәду ән лә иләһә илаллаһу уа әшһәду әннә Мұхаммедан ғабдуһу  уа расулуһ» деді. Сонда Ұлы Алла Тағала: «Ей Мұхаммед, сен маған толық иман келтірдің бе?»-деген­де, Хазіреті Мұхаммед (ғ.с) «Әри­не, Аллаһ Тағалам»-деді. Алла Тағала: «Ешкімді шамасы жетпейтін іске зорламаймын, әркімнің жасаған амалы өзінде болады. Жақсы не жаман болса да»-деді. Алла Тағала: «Ей Мұхам­мед, менен не сұрайсың, сұра?»-дегенде Хазіреті Мұхаммед (ғ.с): «Ей, Раббым, күнәларымызды кешір»-деді. Сонда Алла: «Тек иманды момындардың күнә­ларын кештім» дегенде, тағы да Хазіреті Мұхаммед (ғ.с) былай деп дұға жасады: «Ия, Раббым теріс кетсек, қателесіп істе­сек кешір, ұмытып кетсек, біреу зор­лап істетсе, кешір»-деді. Алла Тағала: «Барлығын кештім»-деді. Ха­зіреті Мұ­хам­мед (ғ.с): «Ия Раббым өз­ге бұрын­ғылардың мойнына  жүк­телген ауыр жүкті біздерге де жүктеме, ей, Жаратушым біз­дерге күшіміз жет­пейтін нәрсеге зорлама, біздерді кәпір қауымынан  үстем қылып, жеңіске жет­кізе гөр»-деп сұрағанда Ұлы Жа­рату­шымыз Алла Тағала бұларға да келісті. Міне, осы қасиеттер Миғраж түнінде Хазіреті Пайғамбарымыз  Мұхаммедке (ғ.с) берілді. Күніне елу рәкат оқылатын намаз бес уақытқа қысқартылып, елу рәкат намаздың сауабы бес уақыт намаз оқушыларға нәсіп болды. Бұл түнді сондықтан Алла  Тағалаға құл­шылық жасап, ибадатпен өткізуіміз керек. Қасиетті Ережеп айының тү­нінде 6 рәкат намаз оқығанның күнәсі кешіріледі. Мұсылмандардың қасиетті түндерінің бірі осы Миғраж түні болады. Қасиетті Ережеп айының бі­рінші түнін ұйықтамай, тағат, иттағат құл­шылықтармен өткізгендер мол са­уап­қа кенеледі. Бар күнәсінен ана­сынан жаңадан туғандай тазарады. Бұл айда жеті күн ораза  ұстағандар  үшін тозақтың жеті есігі жабылады. Сегіз күн ораза ұстаса, жәннәттың сегіз есігі ашылады. Он күн ораза ұстаса, сұраусыз жәннатқа кіреді. Он бес күн ораза ұстағандардың бар күнәсін Ұлы Алла Тағала сауапқа айналдырады. Ережеп айында Пайғам­барымыз Мұхаммедке (ғ.с.) көп салауат айтқан адамға кәусардың суы бе­ріледі.Бұдан тәтті шырын сусын жоқ. Ережеп айында күнә жазылмайды, тек қана сауап жазылады. Имам Бұхаридің риуая­тында «Байтуллаһтың есігі Ережеп айында күнде ашық болады, басқа айларда дүйсенбі, бейсенбі күндері ғана ашылады»-деген екен. Хазіреті  Әбу Бә­кір Сыддықтың (р.а.) хади­сінде: «Ережеп айының жұма кештерінде бар­­лық періштелер осы айда ораза тұт­­қандардың күнәсін кешір деп дұға жа­сайды»- делінген. Тағы бір хадистерде Ай­ша (р.а.) анамыз жеткізген: «Қияметте адамдар есеп майданына шыққанда бәрі де шөлдеген халде тұрады. Тек қана Ережеп, Шағбан, Рамазан айларының оразасын тұтқандар ғана шөлдемейді, аш болса, оларға тағам да беріледі», «Хияметте Жебірейіл Ми­каил періштелер Ережеп оразасын ұс­таған­дарды сират көпірінен жылдам өткізеді. Ұлы Мұхаррат періштелер өту­ге жәрдемдеседі»- делінген.

Мүбарак айда өзі келіп тұрған сауап­тарды мүмкіндігінше өткізіп ал­маған абзал. Мәңгілік өмірде ба­қыт­­ты болуымызды осы пәни дүние бел­гілейді. Егер де Алла Тағаланың әмір­­лері мен тыйымдарына құлақ асып, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жолымен жүрер болсақ, нәтижесі-жұмақ болмақ.

Ұлы Раббымыз Ережеп пен Шағбан ай­ларын мүбарак етіп, қасиетті Рамазан айында амандықпен жетуімізді нәсіп етсін!

Серік Нышанбайұлы БИІМБЕТОВ, 

ауданның бас имамы